جغرافیای طبیعی و شهری قمصر :
قمصر دارای 7 محله بوده که عبارتند از : سر رود، بالا، میان ده، سادات، پایین، فرفهان و بن رود از مناطق دیدنی قمصر علاوه بر مناظر طبیعی، بوستان ها و پارک های آن می توان اشاره داشت به چشمه آب معدنی صالح با چشم اندازی زیبا در دامنه کوه های فرفهان تمام فصول قمصر زیباست اما بهار و تابستان رؤیایی آن میزبان هزاران میهمان جویای آرامش است. همزمان با موسم رویش گل و آغاز گلاب گیری (به ویژه در ایام جشنواره گل وگلاب) سیل مشتاقان به سوی قمصر سرازیر می شوند تا مشام خود را با رایحه بهشتی گل محمدی عطر آگین نمایند. شهر قمصر هر چند در فاصله سی کیلومتری کویر قرار گرفته اما به دلیل اقلیم خاص کوهستانی و ارتفاع 2000 متر از سطح دریا و قرار گرفتن در میان کوه های مرتفع از آب و هوای معتدل و مطلوب بهره مند می باشد. به طوری که تابستانش مطبوع و معتدل و زمستانش قابل تحمل و از سرمای ملایمی برخوردار است.
ابیانه
در زبان محلی به ابیانه ویونا (Viuna) میگویند. وی(Vi) به معنای بید و ویانه(Viyane) بهمعنای بیدستان است. (ابیانه در گذشته بیدستان بودهاست) در طول زمان ویونا به ابیانه دگرگون شدهاست.
سندی که دقیقاً قدمت زمانی ابیانه را معلوم کند در دست نیست؛ ولی پیشینهٔ هزار و پانصد ساله را برای آن تخمین میزنند و آن را از کهنترین زیستگاههای انسانی در حاشیه دشت کویر ایران میدانند. آثار و بناهای تاریخی که در ابیانه وجود دارد مربوط به دورههای ساسانی، سلجوقی، صفوی و قاجار است. این آثار نشاندهندهٔ قدمت تاریخی این زیستگاه انسانی است
شمار خانههای ابیانه در سرشماری سال ۱۳۶۰ برابر با ۵۰۰ واحد برآورد شد. این خانهها به طور کامل بر روی دامنه شیبدار شمال رودخانه برزرود بنا شدهاست. ابیانه در نگاه نخست، روستایی چند طبقه بهنظر میآید که در بعضی موارد تا چهار طبقهٔ آن را میتوان مشاهده کرد. اتاقها به پنجرههای چوبی ارسی مانند مجهزهستند و اغلب دارای ایوانها و طارمیهای چوبی پیش آمدهٔ مشرف بر کوچههای تنگ و تاریکاند که خود به صورت مناظر جالبی درآمده است. نمای خارجی خانهها، با خاک سرخی که معدن آن در مجاورت روستا قرار دارد پوشیده شده است. از آنجا که در دامنههای شیبدار فضای کافی برای ساختن خانههای موردنیاز وجود ندارد در این روستا چنین رسم شدهاست که هر خانواده انبار غار مانندی در تپههای یک کیلومتری روستا، در کنار جاده و نرسیده به ابیانه، ایجاد نماید. این غارها که در دل تپهها حفر شدهاند و از بیرون تنها درهای کوتاه و محقر آن نمایان است برای نگهداری دام و نیز آذوقهٔ زمستانی و اشیاء غیرضروری مورد استفاده قرار میگیرد.
مردم به کشاورزی، باغداری و دامداری مشغولاند که با روشهای سنتی اداره میشود. بیشتر زنان در امور اقتصادی با مردان همکاری دارند. در این روستا برای آبیاری مزارع و باغات از هفت رشته قنات استفاده میشود. گندم، جو، سیبزمینی و انواع میوه بهخصوص سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام و گردو محصولات این روستا است..
در سالهای اخیر با گسترش قالیبافی در ابیانه نزدیک به ۳۰ کارگاه قالیبافی در آنجا دایر شدهاست. در گذشته گیوه بافی از جمله مشاغل پُردرآمد زنهای ابیانه بوده که امروزه تا حدی متروک شده است.
ابیانه روستایی در دامنه کوه با نماهای کاه گلی قرمز با زیر طاقیهای سفید و پنجرههای مشبک زیبا و چوبی است که هرچه در آن دیده میشود جلوههای از گذشتههای دور دارد. مردم ابیانه بهسبب کوهستانی بودن منطقه و دور بودن محل آنها از مراکز پرجمعیت و راههای ارتباطی، قرنها در انزوا زیسته و در نتیجه بسیاری از آداب و رسوم قومی و سنتی و از جمله زبان و لهجهٔ قدیم خود را حفظ کردهاند. زبان مردم ابیانه از زبانهای ایرانی شمال غربی که البته در طول زمان دچار تغییر و تحولات زیادی شده و اکنون فقط تعداد کمی از واژههای اصیل پهلوی در گویش آنان شنیده میشود. پوشش سنتی، هنوز هم میان آنها رواج دارد و در حفظ آن تأکید و تعصب از خود نشان میدهند. در مردان ٫شلوار گشاد و درازی از پارچهٔ سیاه (دوید یا همان دبیت، شلوار مردان بختیاری) و در زنها، پیراهن بلندی از پارچههای گلدار و رنگارنگ است. زنهای ابیانه معمولاً چارقدهای سفیدرنگی بر سر دارند.
ا